با توجه به حجم بالای شرح وظایف شهرداری ها در سطح شهرها و عدم کفایت نیروی های متخصص این مجموعه جهت انجام سریع و کامل وظایف محوله از جمله نوسازی و عمران شهری،شهرداری نسب به نوسازی و عمران املاک متعلق به خود اقدام به واگذاری انجام این اقدامات به موسسات و شرکتهای دارای تجربه و تخصص فنی و مالی لازم می نمایند و احراز صلاحیت اولیه فنی و مالی موسسات و شرکتهایی که اقدام به نوسازی و عمران اراضی و املاک شهرداری می نمایند،می بایست در کمیسیون بررسی صلاحیت فنی و مالی بررسی و احراز گردد.
وظایف کمیسیون بررسی صلاحیت فنی و مالی
شهرداری در راستای انجام بخشی از وظایف محوله درخصوص نوسازی وعمران اراضی و املاک خود اقدام به واگذاری انجام و اجرای این اقدامات به موسسات و شرکتهای دارای صلاحیت فنی و مالی می نماید. که بررسی صلاحیت فنی و مالی شرکتها وموسساتی که متقاضی انجام نوسازی اراضی و املاک شهرداری اند،برعهده کمیسیون بررسی صلاحیت فنی و مالی است.
مراحل واگذاری اراضی واملاک شهرداری به منظور نوسازی وعمران به موسسات و شرکتهای دارای صلاحیت فنی و مالی
براساس ماده 1 آیین نامه نحوه واگذاری املاک به شرکتها و مؤسسات و شرایط فسخ قراردادها مصوب010/04/1348هیات وزیران، درخصوص مراحل واگذاری اراضی واملاک شهرداری به منظور نوسازی و عمران به موسسات و شرکتهای دارای صلاحیت فنی ومالی آمده است.(( در هر مورد که شهرداری بخواهد در اجرای ماده 22 قانون نوسازی و عمران شهری اراضی و املاکی را که طبق قانون مذکور (باستثنای ماده 24 قانون) بملکیت خود در آورده بمنظور نوسازی بشرکتها و موسسات واگذار نماید پس از جلب موافقت انجمن شهر باید گزارش توجیهی کار را بوزارت کشور ارسال نموده و موافقت کلی و اصولی وزارت مزبور را در اینمورد تقاضا نماید))
لازم به ذکراست،گزارش توجیهی ارسالی شهرداری به وزارت کشوربراساس ماده 2 آئین نامه اعلامی می بایست حاوی نکات ومستندات زیرباشد.
الف ـ شرح و توصیف کلی برنامه طرح مورد نظر.
ب ـ علل و جهات واگذاری و پیش بینی فوائد و امتیازات اجرای طرح.
ج ـ مساحت و قیمت تمام شده اراضی و املاکی که در نظر است واگذار شود.
د ـ گواهی دفتر مهندسی استان یا فرمانداری کل ذیربط مشعر بر‌انطباق طرح مورد نظر با اساس نقشه جامع شهر
و پیشنهاد شهرداری براساس نکات و مستندات طرح تفصیلی در وزارت کشور بطور کلی مورد بررسی واقع شده و پس از موافقت اصولی وزیر کشور به شهرداری ابلاغ میشود و پس از آن براساس مواد 4 و5 آئین نامه اعلامی شهرداری مکلف است،پس از دریافت موافقت اصولی وزارت کشور برنامه تفصیلی طرح و فهرست نقشه‌های لازم و مقیاس آنها و مدت تهیه طرح مورد نظر و عوامل تشخیص برتری آن را تهیه و با صدور آگهی به مسابقه بگذارد و آگهی شهرداری باید در جرائد کثیر الانتشار مرکز و یکی از جرائد کثیر الانتشار محل (در صورت وجود) در سه نوبت هر نوبت به فاصله ده روز منتشر شود و پس ازآن شهرداری ها براساس ماده 7 آئین نامه اعلامی،پس ازشهرداری اقدام به تعیین مقیاس نقشه‌ها و مدت تهیه طرح نموده و شهردارمکلف است مشخصات ومدارک مربوط به برنامه‌های طرح مورد نظر را تهیه و بصورت دفترچه مشخصات تنظیم و بتعداد کافی تکثیر و در قبال قیمت تمام شده دراختیار متقاضیان بگذارد.
لازم به ذکراست،شهرداری ها مکلف اند،براساس ماده 9 و 10 آئین نامه اعلامی در مورد تشخیص صلاحیت فنی شرکتها و مؤسسات مذکور در ماده 22 قانون نوسازی و عمران شهری ضوابط و معیارهائی را که سازمان برنامه در خصوص طبقه بندی شرکتها و مؤسسات مهندسی مشاور و پیمانکاردرجه بندی شده موردعمل قرار میدهد،متناسب با طرح مورد نظر در مورد شرکت یا مؤسسه طرف قرارداد رعایت نموده وبراساس ضوابط مذکور بتشخیص صلاحیت فنی مبادرت واظهار نظر نماید و برای تشخیص صلاحیت مالی مؤسسات و شرکتهای مذکور درماده 22 قانون نوسازی و عمران شهری شهرداری باید با ذکر میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح برمبنای برآورد پیشنهاد دهنده اطلاعات کافی از طریق بانک ملی یا سایر بانکهای دولتی تحصیل نماید.
وظایف شرکتها و موسسات شرکت کننده درطرح نوسازی وعمران شهری
براساس ماده 12 و 17 آئین نامه اعلامی شرکتها ومؤسساتی که قبول شرکت درمسابقه را اعلام مینمایند،باید یک درصد بهای زمین مورد طرح را (وجه نقد یا ضمانتنامه بانکی یا اسناد خزانه) بعنوان سپرده بصندوق شهرداری بسپارند. سپرده شرکتها و مؤسساتی که قبولی خود را اعلام داشته و در مدت مقرر به تسلیم طرح مبادرت ننموده اند بنفع شهرداری ضبط میشود و سپرده برنده مسابقه طرح در محاسبه تضمیناتی که باید بدهد محسوب و سپرده سایر شرکت کنندگان مسترد خواهد شد و نیزاینکه شرکت کنندگان در مسابقه مکلفند اسناد مربوط بصلاحیت فنی و مالی خود را در یک پاکت لاک و مهر شده و نقشه‌ها و مدارک مربوط بطرح پیشنهادی خود را در پاکت یا بسته‌های لاک و مهر شده دیگر توأماً بشهرداری تسلیم نمایند ودرپاکت مربوط بصلاحیت فنی و مالی باید مبلغ برآورد اجرای طرح پیشنهادی صریحاً تعیین و قید شده باشد.
اعضای کمیسیون بررسی صلاحیت فنی و مالی
براساس ماده 15 آئین نامه اعلامی اعضای کمیسیون بررسی صلاحیت فنی ومالی عبارتند از:شهردار و مدیر یا مسئول امور مالی شهرداری و رئیس دفتر مهندسی استان یا فرمانداری کل می باشد وجلسات با حضورهر سه عضو رسمیت می یابد. نظراکثریت کمیسیون اعضای کمیسیون مناط اعتبار است.
لازم به ذکراست،براساس تبصره یک ماده 18 آئین نامه اعلامی در شهر تهران علاوه برمقامات مذكور رئيس يا مسئول امور نوسازي و معاون فني شهرداری نيز بعنوان عضو دیگر کمیسیون در جلسات كميسيون بررسی صلاحیت فنی و مالی شركت نموده واظهار نظر می نمایند.
نحوی رسیدگی در کمیسیون بررسی صلاحیت فنی و مالی
براساس ماده 18 آئین نامه اعلامی ،پیشنهادهای مربوط به صلاحیت های فنی و مالی موسسات وشرکتهای شرکت کننده در روز مقرر در آگهی در کمیسیون مورد رسیدگی قرار می گیرد. کمیسیون مکلف است،ظرف یک هفته پس از تاریخ باز کردن پیشنهادها نظر قطعی خود را نسبت به صلاحیت پیشنهاد دهندگان اعلام نماید.
لازم به ذکراست،براساس تبصره 2 ماده 17 آئین نامه اعلامی،حضور پیشنهاد دهندگان درجلسه کمیسیون آزاد است و کمیسیون مکلف است. در صورتیکه پیشنهاد دهنده‌ای را فاقد صلاحیت مالی یا فنی تشخیص دهد،دلائل رد را مشروحاً در صورتمجلس ذکر نمایند.
و در صورتی که کمیسیون بررسی صلاحیت فنی ومالی موسسه یا شرکتی هایی را واجد صلاحیت فنی و مالی تشخیص داد. شهرداری براساس ماده 19 آئین نامه اعلامی مکلف می گردد.فقط پاکتهای مربوط بطرحهای پیشنهادی مؤسساتی را که واجد صلاحیت فنی و مالی تشخیص شده اند، به کمیسیون مقرر در ماده 5 این آئیننامه (کمیسیون تشخیص و داوری برترطرح ها ) ارسال نماید وکمیسیون مذکورمکلف است،پس از وصول پیشنهادها جلسات رسیدگی را با حضور شهردار یا نماینده تام الاختیار او تشکیل دهد و حداکثر ظرف سه ماه طرح برتر و مدت تهیه نقشه‌های اجرائی را تعیین و مراتب را بشهرداری اعلام نماید.
وظیفه کمیسیون تشخیص و داوری برترطرح ها
کمیسسیون تشخیص و داوری برترطرح ها پس ازاعلام نظرکمیسسیون فنی و مالی درمعرفی شرکت ها و موسسات دارای طرح برتربه آن کمیسیون موظف به انتخاب واعلام شرکت یا موسسه دارای طرح ممتازتربه شهرداری است.
اعضای کمیسیون تشخیص و داوری برتری طرح ها
اعضای کمیسیون تشخیص و داوری برتری طرح ها مرکب از 5 نفرازمهندسان با تجربه درزمینه رشته های ی معماری و ساختمان است واین کمیسیون دروزارت کشورمستقروتشکیل می گردد واعضای این کمیسیون به پیشنهاد وزارت کشوروبا تصویب هیات وزیران تعیین می گردند.
وظیفه شهرداری پس ازتعیین طرح برترتوسط کمیسیون تشخیص و داوری برترطرح ها
براساس ماده 20 آئین نامه اعلامی،شهرداری مکلف است پس از اعلام طرح برتر از طرف کمیسیون ماده 5 آئین نامه اعلامی بلافاصله مراتب را با اعلام نظر خود،ضمن گزارش جامعی برای تصویب به انجمن شهر پیشنهاد کند و پس از تصویب انجمن سوابق را برای تأیید به وزارت کشور ارسال دارد و در صورت تأیید وزارت کشورمراتب را برای تهیه وارسال نقشه‌های اجرائی به برنده طرح اعلام نماید.
انعقاد قرارداد با برنده طرح برتر
براساس ماده 21 و 22 آئین نامه اعلامی،برنده طرح مکلف است،نقشه‌های اجرائی طرح را ظرف مدت مقرر اعلام شده ازطرف شهرداری تهیه و به شهرداری تسلیم نماید وشهرداری پس ازتطبیق نقشه‌های اجرائی با طرح اولیه وبا اخذ تضمینات کافی و پس ازتصویب انجمن شهرنسبت به انعقاد قرارداد برطبق نمونه مذکوردردفترچه مشخصات اقدام می نماید.
و به منظورحسن اجرای مفاد قرارداد شهرداری مکلف است،درموقع عقد پیمان تضمین بانکی معادل 5 درصد مبلغ برآورد کل کارازبرنده مسابقه اخذ نماید..
نحوی اعتراض به تصمیمات کمیسیون فنی و مالی شهرداری
معترض می تواند مراتب اعتراض خود را بهمراه مستندات خود جهت بررسی مجدد به شورای اسلامی شهرمربوطه ارائه نماید ودرصورت امتناع شورای اسلامی شهرازرسیدگی و یا عدم پذیرش اعتراض معترض می تواند ظرف 3 ماه از تاریخ نظرقطعی کمیسیون فنی ومالی شهرداری اقدام به طرح شکایت دردیوان عدالت اداری نماید.
ابطال تصمیمات کمیسیون فنی و مالی شهرداری در دیوان عدالت اداری
هرچند تصمیم کمیسیون فنی ومالی شهرداری با توجه به عدم پیش بینی مرجع تجدیدنظرقطعی ولازم الاجرا می باشد.
ولی براساس مقررات قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری ازحیث نقض قوانین و مقررات قابل اعتراض درشعب بدوی دیوان عدالت اداری ودرصورت رد شکایت قابل تجدیدنظرخواهی درشعب تجدیدنظردیوان عدالت اداری می باشد.
درصورت نقض رای وقبول شکایت دردیوان عدالت اداری پرونده مجددا جهت رسیدگی با رعایت رای دیوان عدالت اداری به کمیسیون هم عرض ارجاع خواهد شد.
با عنایت به تفصیلی بودن مباحث این بخش،شرایط ونحوی طرح دعاوی ابطال آرای کمیسیون ها دردیوان عدالت اداری به تفصیل و بصورت مجزا درمباحث بخش دیوان عدالت اداری تقدیم حضورگردیده است.
